Bagaimana penyoalan guru dapat membina ilmu secara lebih bermakna kepada murid?

Cuba perhatikan manuskrip dialog seorang guru PAI dengan murid-muridnya yang telah dirakamkan di sebuah sekolah. Guru berkenaan telah cuba mengaplikasikan kaedah penyoalan Sokratik untuk membolehkan murid membina ilmu pengetahuan baru dengan mengaitkan PSA murid (Teori Konstruktivisme). Guru memainkan peranan selaku pemudahcara (fasilitator) untuk menggalakkan murid berfikir melibatkan KBAT. 

Personel	Transkripsi dialog	Penerangan proses PdP
Guru	Pada hari ini kita akan belajar pasal arak. Baiklah, siapa boleh beritahu apa maksud arak?	Menyatakan topik untuk tujuan fokus pembelajaran. Soalan mencungkil PSA murid aras kefahaman.
Murid 1 Murid 2	Todi, ustaz Ada lagi ustaz. Carlsberg.	Murid berkongsi PSA dengan mengemukakan contoh.
Guru	Mmmm. Kamu berdua telah memberikan contoh yang tepat.  Tahniah, tetapi sebenarnya ustaz nak tahu apa yang kamu faham tentang arak. Siapa boleh beritahu?	Peneguhan Soalan meminta penjelasan.
Murid 3 Murid 1	Arak, kalau kita minum nanti mabuk. Kalau minum berdosa, ustaz. Masuk neraka.
Guru	Minum? Kenapa bukan makan?	Soalan probing
Murid 2	Sebab arak tu minuman.
Guru	Bagus. Maknanya arak itu adalah minuman yang memabukkan jika diminum. Bagaimana kalau tak minum?	Rumusan kecil
Murid 4	Tak mabuklah ustaz.
Guru	Kamu pasti?	Minta kepastian. Guru boleh menggunakan jawapan murid untuk mengaitkan dengan keadaan mabuk bukan disebablan arak dalam pelajaran lain atau kemudian.
Murid 4	Ya!
Guru	Kalau arak itu memabukkan jika diminum, bagus atau tidak untuk diminum?	Soalan aras penilaian
Ramai-ramai	Tidaklah, ustaz.
Guru	Mengapa tidak bagus?	Minta penjelasan
Murid 5	Sebab boleh memabukkan.
Guru	Mengapa pula mabuk tu tak bagus?	Minta penjelasan
Murid 3	Nanti otak jadi sewel.
	Sewel tu macam mana?	Soalan aras analisis
Murid 3 Murid 6	Macam…. macam… Orang sewel tu, cakap tak betul.
Guru	Lagi? Mengapa mabuk itu tak bagus?
Murid 5	Orang mabuk suka marah-marah, suka rosakkan barang orang
Guru	Ada lagi?
Murid 5 Murid 7	Kalau dia dah kahwin nanti dia pukul bini dia, sepak anak dia… kadang-kadang pukul emak dia. Kadang-kadang ada yang tidor kat jalan.
Guru	Maknanya apabila orang telah mabuk selepas minum arak, ia akan buat perkara-perkara yang tidak baik. Siapa pernah tengok orang mabuk?	Rumusan kecil Mengaitkan dengan dunia sebenar
Ramai-ramai	Saya! (tidak semua murid tetapi kebanyakannya)
Guru	Di mana?
Murid 4 dan 6 Murid 8	Kat tv, ustaz. Sebelah rumah saya tu ada orang bukan Islam. Dia selalu mabuk. Bila dia mabuk, dia nyanyi kuat-kuat. Buat bising je.	Murid mengaitkan pelajaran dengan pengalaman
Guru	Kamu rasa terganggu?
Murid 8	Hemmmm… tak boleh belajar. Mak saya pun kata gitu sebab mak saya nak mengaji tapi bising sangat.
Guru	Tadi Murid 1 kata minum arak itu berdosa dan masuk neraka. Siapa yang berdosa kalau minum arak?
Ramai-ramai	Orang Islam!
Guru	Bagaimana kalau orang itu bukan Islam?	Soalan probing
Murid 1	Masuk neraka ustaz, sebab dia susahkan orang.
Guru	Katakanlah ada orang Islam yang minum arak. Dia pun mabuk dan jalan dekat surau. Waktu itu sedang azan asar. Cuba beritahu saya apa agaknya yang akan berlaku?	Mengemukakan isu untuk tujuan penerokaan maklumat
Murid 7 Ramai-ramai	Dia lari ustaz! Ha ha ha	Unsur kecindan yang menyeronokkan
Guru	Orang mabuk boleh lari?
Ramai-ramai Murid 4	Ha ha ha Dia tak pergi solat lah ustaz
Guru	Mengapa agaknya?
Murid 6	Dia dah sewel. Cakap tak betul
Guru	Dia nak cakap apa masa solat?
Murid 4	Nak bacalah ustaz. Baca Alhamdulillah
Guru	Al Fatihah… lagi?	Membetulkan fakta yang kurang tepat……

Sesi berlanjutan dengan guru membuat rumusan kecil setelah terkumpul beberapa fakta utama. Akhir sekali guru telah mengajak murid untuk mencipta (aras tertinggi Taksonomi Bloom semakan Anderson dan Krathwohl, 2001) dengan membuat perancangan agar dapat menghindarkan diri daripada mendekati arak untuk masa hadapan mereka (penyelesaian masalah berorientasikan masa hadapan). 

NOTA: CUBA FIKIRKAN MAKLUMAT PROSES PDP YANG BOLEH DIKAITKAN DALAM KOTAK YANG SENGAJA DIKOSONGKAN DI BAWAH LAJUR Penerangan proses PdP (lajur ketiga).

Pandangan saya:
Ustaz boleh melanjutkan soalan probing dengan mengaitkan benda (bukan hanya minuman) yang memabukkan seperti sesetengah cendawan, bunga dan buah popi serta pokok kecubung (kesemuanya digunakan bukan dalam bentuk minuman) adalah khomr atau arak berdasarkan kepada hadis riwayat Muslim "Setiap yang memabukkan ialah khomr (arak) dan setiap khomr itu adalah haram". Dengan ini, pengetahuan tersebut akan terbentuk dalam skema pemikiran murid dan seterusnya menjadi PSA (berlaku proses pengajaran beyond limited curriculum) 

Untuk maklumat lanjut tentang arak, alkohol dan perkara yang memabukkan, sila lihat fatwa Mufti Brunei di http://infad.usim.edu.my/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=2121&newlang=mas