Bagi kebanyakan pakar pendidikan, kaedah penerangan tidak dilihat sebagai kaedah yang terpisah daripada kaedah kuliah. Namun begitu, terdapat segelintir pendidik yang masih mengekalkan kaedah penerangan sebagai satu kaedah yang tersendiri dan tidak disinonimkan dengan kaedah kuliah. Malah kaedah kuliah itu sendiri merupakan elemen kecil dalam kaedah penerangan. Saya tidak berhasrat untuk menimbulkan kontroversi. Bagi saya, kaedah penjelasan akan dapat dilakukan sekiranya guru-guru benar-benar mematuhi peraturan kaedah kuliah seperti yang telah saya kemukakan dalam Pasal Kaedah Kuliah.
Walau bagaimanapun, untuk tujuan perkembangan ilmu, saya kemukakan sedikit tentang kaedah penerangan (kaedah ini telah saya kemukakan di bawah tajuk Kaedah Pengajaran Ibadah - diposkan pada 18 Ogos 2011).
Penerangan merupakan kaedah pendidikan tradisional. Ia digunakan secara meluas oleh para guru dan pensyarah dan disampaikan secara lisan. Struktur kaedah penerangan merupakan pengucapan yang mengandungi semua bahagian ciri yang diikuti dengan hujjah dan pandangan (arguments) serta penyoalan retorikal (metaforikal, simbolik, tidak literal dan abstrak). Ia boleh dibina dalam bentuk menyatakan, kuliah, narration, mendedahkan, menjelaskan atau ucapan mudah (simple speech).
Menyatakan merupakan satu bentuk narration yang mudah dan lazimnya dilaksanakan oleh guru-guru peringkat tadika atau sekolah rendah (tahap satu). Menyatakan hampir menyerupai bercerita yang bertujuan untuk menarik minat murid terhadap pelajaran. Menyatakan dicirikan dengan mudah, jelas, menggunakan frasa-frasa yang dapat menggambarkan pemikiran secara linear.
Menjelaskan pula mewakili penemuan kebenaran (truth) dengan berdasarkan kepada hujjah deduktif (deductive arguments). Kaedah menjelaskan ini akan membentuk operasi logic seperti induksi, deduksi, perbandingan, analisis, sintesis dan analogi.
Kuliah merupakan pendedahan maklumat yang luas dan banyak yang telah dibuat analisis dan sintesis oleh guru terlebih dahulu. Kaedah pengajaran ini dicadangkan untuk guru yang mengajar murid peringkat tinggi (tingkatan enam, pelajar kolej dan university) di mana muridnya mempunyai tahap tanggungjawab dan independent yang tinggi. Mungkin boleh digunakan kepada murid menengah atas yang terpilih seperti mereka yang belajar di asrama penuh terpilih. (Untuk huraian lanjut sila lihat Pasal Kaedah Kuliah)
Pendedahan merujuk kepada bagaimana guru member peluang kepada murid untuk mengemukakan hujah menyokong dan menentang (pros dan cons), kebaikan (faedah) dan keburukan sesuatu (seperti dalam perdebatan dan perbahasan). Guru akan mengemukakan soalan-soalan menggalakkan atau mendorong murid untuk berfikir.
Pendedahan didaktik merupakan saluran mudah dan terus kepada maklumat yang baru. Ia dapat membantu murid mendapatkan kesimpulan akhir sesuatu tajuk yang diajarkan. Kaedah ini walau bagaimanapun merupakan kaedah yang pasif pada pihak murid yang hanya menerima maklumat kasar. Tiada analisis atau sintesis dibuat terhadap isi kandungan pelajaran dan murid akan mudah melupakannya.
Seperti yang saya sarankan dalam Pasal Kaedah Kuliah, adalah baik sekiranya guru menggabiungkan beberapa kaedah lain dengan kaedah penerangan untuk membolehkan murid menjadi aktif dan seronok mengikuti pelajaran.
No comments:
Post a Comment